Ouderdom is nie ’n lisensie vir stilsit nie – ek leer koskook

Koskook, jy?! sê die man in huis onthuts, en sy dogter kyk my wantrouig aan.

Nie sonder rede nie, want hulle weet dat ek my hele lewe lank die kombuis gesystap het. My liewe ma, wat self nooit ’n wafferse kok was nie, het my met moeite so ver gekry om skottelgoed te was en die kombuisvloer te mop ná aandete, maar om my te leer koskook was ’n onbegonne taak. Onthou, ek het op die platteland grootgeword in die dae van koolstowe en praaimus stoufies. Eers teen my hoërskooljare het ek kennis gemaak met gas- en elektriese stowe en toe was dit reeds te laat om ’n liefde vir koskook in my wakker te maak. Ek het botweg geweier om vuur te maak in die houtstoof, die praaimus stoufie te pomp, broodpanne rond te skuif in ’n warm oond, en swaar ysterpotte op warm stoofplate rond te skuif. Selfs die miniatuur potjies en pannetjies, ’n speelgoedstelletjie wat my ma uit die Kaap vir my bestel het om speel-speel te leer, het geen aftrek gekry nie.

Wat my aanbetref, was die warm kombuis ’n gevaarlike omgewing wat ek ten alle koste moes vermy. Daardie dae het ons natuurlik ook huishulpe gehad, want in alle regverdigheid teenoor my ma moet ons onthou sy was ook ’n werkende vrou wat moes help om die ekonomiese las van die huishouding te dra. Dora het die septer geswaai het in ons kombuis, maar Dora het net gewerk van Maandag tot Vrydag. Naweke het my ma gekook in haar ou Presto stoompot met sy dansende indicator valve wat gelyk en geklink het soos ’n miniatuur stoomlokomotief. Daai stomende, fluitende pot het my vreesbevange in my klerekas laat wegkruip totdat die kos gaar en eetbaar verklaar is.

 As jongmeisie het ek in losieshuise gewoon en in eetsale geëet, totdat ek getroud is. Skielik is ek gekonfronteer met die idee dat ek nou moes huishou en koskook en al daardie dinge wat ek verpes het. Ten spyte van die feit dat ek ook voldag gewerk het, was waarneming van die huishouding nie ’n probleem as dit net by wasgoed en huis skoonmaak en babas versorg gebly het nie. Koskook sou problematies gewees het indien ek nie heel per ongeluk getroud is met ’n man wat by sy ma geleer kook het nie. Voila! Geen bekommernis oor koskook nie.

Toe skei ons en drie honger kinders verwag dat ek kos moet kook. Ek het geleer, maar het nooit regtig die kuns bemeester nie. Dis ’n taak wat ek mettertyd meer en meer aan Karen oorgelaat het, hoewel sy ook ’n doodse vrees vir ’n stoompot opgedoen het. Ek dink mens dra onbewustelik hierdie vrese aan jou kinders oor. Gelukkig was my stoompot meer modern as my ma s’n, dus minder skrikwekkend, en die mikrogolfoond was ’n seën. Dit het egter nie beteken dat ek ooit ’n liefde vir koskook aangeleer het nie.

Tot onlangs. Ons tien-jaaroue stoompot wat ons op die gasstoof gebruik het, het kennis gegee. Die stoom wou nie opbou in die pot nie en die vensters is so bewasem dat die waterdruppels teen die ruite sou afdrup teen die tyd wat die kos gaar was. Soos dit altyd met sulke dinge gaan, speel hierdie tragedie af oor ’n naweek. Natuurlik. En dis winter en Karen besluit sy het nou onmiddellik ’n nuwe stoompot nodig. In die winkel kyk sy na stoompotte wat op die stoofplaat kan kook en besluit summier hulle is deesdae almal van blik gemaak.

My oog vang een van daai nuwerwetse elektriese stoompotte op die rak. Die paneel met die knoppies fassineer my. Die ding lyk nes ’n rekenaar en ’n rekenaar is ’n ding wat ek goed kan bestuur. Karen wil nog by ’n ander winkel gaan kyk, maar ek knyp die rekenaar-pot onder my arm vas en op pad na die kassier toe, pak ons ’n pasklaar middagete in die mandjie. Net vir ingeval.

By die huis pak ek uit, sit die pot aanmekaar en vroetel aan die knoppies. Hy maak sulke lekkerkry bliep-bliep geluide elke keer as ek ’n knoppie druk. Karen kry die pot se handleiding en resepteboek op Google, stuur vir my die skakels en ek begin dit opswot.

Maskas Pot, sê ek in my pa se bewonderende stemtoon, jy lyk soos ’n rekenaar, jy klink soos ’n rekenaar en jy dink soos ’n rekenaar! Jy weet hoe om sop en bredies te kook. En eiers. Jy kan jogurt maak en jy weet hoe lank boontjies moet kook. Jy kan slow cook en jy kan blêrrie vinnig kook. En jy kan pap maak! En ek, ek kan met ‘n rekenaar werk. Ek reken ek ons twee gaan oor die weg kom.

Ek gaan leer koskook, kondig ek die volgende oggend aan. Dis toe dat my huismense my aankyk asof ek effens ghagha geword het. Kyk maar, hoor? Kyk is vry.

Nou wat gaan jy nogal kook? vra die man wat nooit weet wanneer om stil te bly nie.

Mieliepap, sê ek, en twee paar bruin oë kyk my aan asof ek nie al my varkies op hok het nie.

Kyk maar, kyk is vry. Ek vertel later van die mieliepap.