My skaduwee

Sonbril, hoed en sunscreen cream doen niks vir my nie. Ek wens ek kan my hand uitsteek en vir my ‘n wolkie vang, of die son met klippe gooi voordat hy my verskroei. Ek probeer om in die koelte van my eie skaduwee te vertoef, maar net soos die digter toeka se tyd al uitgevind het, is dit ‘n onmoontlike saak.

“Grondmannetjie, ek sal jou kry!
Jy koggel en jy terg vir my.
Jy is my tot 'n las.
Al klop ek jou met die karwats,
Al spring ek weg, jy's veels te rats,
Jy klou my voete vas”.
Grondmannetjie, My Skaduwee - A G Visser

Binne die huis is dit koel, maar buite voel dit soos ‘n bakoond. Ons het twee groot afdakke, maar ons kan nie daar wegkruip nie, want die plante wat ons saamgebring het na die nuwe tuiste, staan daar in die skaduwee. Selfs die droogtebestande vetplante. Hulle kry net so swaar soos ons en die kokerbome daar uit die dorre Namibië en Namakwaland kyk ons verwytend aan. Ons nuwe rose wat ons met soveel sorg geplant het, sterf af. Selfs onder die afdak se skadu is dit warm. En die reën bly weg.

Daar buite op die erf groei nie eens ‘n hondepisbossie nie, net ‘n paar spekbome – te klein en uitgeteer om skadu te verskaf. Vergeet van grasperke. Die vorige bewoners van hierdie huis het die tuin so ge-“landscape” dat selfs die spekbome bakhand staan en soebat vir brak kraanwater. As ek so by die voordeur uitloer, sien ek net die plat verbrande aarde en ‘n lugspieëling op die teerpad aan die buitekant van die motorhek.

Bome. Ons moet bome kry wat ‘n bietjie skaduwee kan maak op hierdie erf, voordat die mislukte rotstuin voor die sitkamervenster begin smelt en die klippe verander in rooiwarm lawa wat straataf vloei.

My broer gee raad oor skadubome en ons val in die pad om kwekerye te besoek. Karen kom te hore van die Kazimingi Nursery Farm doer anderkant by Bredell, Benoni se kant toe en ons pak die reis aan met Morrie se lugverkoeling in die hoogste versnelling.

Kazimingi is ‘n groen oase en sommer gou het ons die twee bome wat ons soek: die vachellia karroo soetdoring en ‘n combretum hereroense russet bushwillow wat die rooiblaar of die raasblaar kan wees in Afrikaans. Ek kan ook nie worrie watse taal jy praat nie, jy moet net groei pappie, groei, want ek wil jou in skadu staan.

Bome op die trollie en ons is op pad om dit in die kar te laai, toe onthou ek dat ek nog altyd ‘n Little John bottle brush wou gehad het en ek laai dit ook sommer op. By die betaalslag, met pensioner’s discount nogal, pluk Karen haar kredietkaart ook uit om haar groeiende rain forest aan te vul. Een van die dae sal sy in ‘n ander kamer moet gaan slaap, want hierdie een word nou ingeneem deur huisplante. Enniehoe, dis ‘n storie vir ‘n ander dag.

Die bome word ingelaai. Morrie is ‘n middelslag groterige karretjie, maar die bome, veral die een met die dorings wat ons voorgeslagte glo gebruik het as naalde (en ek weet nou hoekom) is lank genoeg dat ons hulle so tussen die voorste twee sitplekke deur oor die rathefboom moet laat hang. Karen se werk is om die dorings van my lyf af weg te hou terwyl ek die kar bestuur, vir ‘n folterende 45 minute terug huis toe. Sy uiter so elke nou en dan ‘n gilletjie en vee ‘n bietjie bloedjies weg, maar wat ek ek nou daaraan doen? Ons moet huis kry. ‘n Huis met skaduwee in die tuin.

Ons nood vir skaduwee is hoog en Oudste besluit die bome moet vandag nog geplant word. Dus moet Morrie weer stomp omdraai om ‘n pik en ‘n paar sakke grond te gaan koop. Toe grawe die twee werkers onder toesig en bek-waai van die fotograaf. Laataand het hulle daar gestaan waar hulle gaan skaduwee maak, die twee groter bome … Little John se pot moet nog eers voorberei word.

Vroegoggend en ons draf almal uit om te gaan kyk of die twee geplantes die nag oorleef het. Hulle staan nog, en hulle maak skaduwee. Dis waar. Kyk maar self.